ปัญหา PM2.5 ในประเทศไทยและการใช้ชีวมวลอัดเม็ด (biomass pellet หรือ wood pellet) ในการแก้ไขปัญหา

โดย บริษัท วีอาร์พี ดีเวลลอปเม้นท์ โฮลดิ้งส์ จำกัด

ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็ก หรือที่รู้จักกันในชื่อ PM2.5 กลายเป็นปัญหาสุขภาพที่รุนแรงในหลายพื้นที่ของประเทศไทย โดยเฉพาะในเมืองใหญ่และจังหวัดภาคเหนือ สาเหตุหลักของการเกิด PM2.5 คือการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล, การเผาป่า, การเผาเศษวัสดุการเกษตร เช่น ฟางข้าว, อ้อย, ข้าวโพด, ไผ่ เป็นต้น และการใช้ยานพาหนะที่ปล่อยไอเสียที่มีมลพิษฝุ่น PM2.5 ซึ่งมีขนาดเล็กจนสามารถเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจและซึมเข้าสู่กระแสเลือด ซึ่งก่อให้เกิดโรคต่างๆ เช่น โรคปอด, โรคหัวใจ, และมะเร็งปอด

ปัญหา PM2.5 ในประเทศไทย การเผาไร่เพื่อเตรียมพื้นที่การเกษตรในภาคเหนือของประเทศไทยเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิด PM2.5 โดยเฉพาะในฤดูแล้งที่ไม่มีฝนช่วยลดความเข้มข้นของฝุ่น อีกทั้งการใช้พลังงานจากเชื้อเพลิงฟอสซิลในเมืองใหญ่ก็มีส่วนทำให้ค่าฝุ่นละอองในอากาศสูงเกินมาตรฐาน โดยที่ปัญหานี้ยังไม่มีแนวโน้มลดลงอย่างชัดเจน การเพิ่มขึ้นของ PM2.5 ไม่เพียงส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน แต่ยังส่งผลต่อเศรษฐกิจ การท่องเที่ยว และคุณภาพชีวิตของผู้คน

การใช้ชีวมวลอัดเม็ด (biomass pellet หรือ wood pellet) ในการแก้ไขปัญหา หนึ่งในวิธีการลดการปล่อยมลพิษที่เป็นไปได้คือการใช้ "ชีวมวลอัดเม็ด" จากเศษวัสดุการเกษตรเป็นพลังงานทดแทนการใช้พลังงานจากเชื้อเพลิงฟอสซิล (ถ่านหิน, น้ำมันเตา, ก๊าซปิโตรเลียมเหลว) ในโรงงานไฟฟ้า, กระบวนการผลิตของภาคอุตสาหกรรม และร้านค้าและภาคครัวเรือน ทำให้สามารถลดมลพิษฝุ่น PM2.5 ลดการปล่อยคาร์บอน จากการเผาเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร และป้องกันไม่ให้ต้องเสียภาษีการส่งออกในอัตราที่สูงจากมาตรการกำแพงภาษีการปล่อยก๊าซคาร์บอนข้ามแดน (CBAM) เนื่องจากชีวมวลอัดเม็ดถูกผลิตให้มีค่าความร้อนสูงถึง 6,500 kcal/kg และเป็นเชื้อเพลิงสะอาดที่มีความเป็นกลางทางคาร์บอน

การใช้ชีวมวลอัดเม็ดไม่เพียงช่วยลดปริมาณฝุ่นละอองในอากาศ แต่ยังเป็นการสนับสนุนให้ชาวเกษตรกรมีรายได้เพิ่มขึ้นจากการจำหน่ายเศษวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร (ฟางข้าว, อ้อย, ข้าวโพด, ไผ่) อีกทั้งยังช่วยลดการเผาชีวมวลที่ไม่ถูกต้อง ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของการเกิด PM2.5

ข้อจำกัดและความท้าทาย : แม้ว่าการใช้ชีวมวลอัดเม็ดจะมีศักยภาพในการลดการปล่อยมลพิษ แต่การนำมาใช้ในวงกว้างยังคงต้องการการสนับสนุนทั้งในด้านนโยบายและโครงสร้างพื้นฐาน รวมถึงการสร้างความตระหนักรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับประโยชน์และความจำเป็นของพลังงานทดแทนชนิดนี้ นอกจากนี้การวิจัยเพื่อพัฒนาการผลิตชีวมวลอัดเม็ดให้มีประสิทธิภาพและต้นทุนต่ำก็เป็นเรื่องสำคัญเช่นกัน

สรุป : การใช้ชีวมวลอัดเม็ดเป็นหนึ่งในแนวทางที่มีศักยภาพในการลดปัญหามลพิษฝุ่น PM2.5 ในประเทศไทย นอกจากจะช่วยลดการปล่อยมลพิษแล้วยังสนับสนุนเศรษฐกิจฐานรากของเกษตรกร และลดการพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิล อย่างยั่งยืน อย่างไรก็ตาม การแก้ไขปัญหามลพิษฝุ่น PM2.5 จำเป็นต้องใช้การดำเนินการแบบบูรณาการจากทุกภาคส่วน ตั้งแต่นโยบายภาครัฐ การสนับสนุนจากภาคเอกชน ไปจนถึงการมีส่วนร่วมของประชาชนในการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิต